Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

aliquem in mediam viam T

  • 1 provolvo

    prō-volvo, volvī, volūtum, ere
    1) катить вперёд, скатывать ( saxa in aliquos QC); сбрасывать, свергать ( aliquem in mediam viam T)
    2)
    p. se или pass. provolvi ad pedes L (ad genua L или genibus alicujus T) — броситься к чьим-л. ногам
    provolvi ad libita alicujus T — совершенно подчиниться чьим-л. прихотям

    Латинско-русский словарь > provolvo

  • 2 consequor

    cōn-sequor, secūtus (sequūtus) sum, sequī depon.
    1) следовать, идти следом (aliquem continuo, strenue Pl)
    c. aliquem vestigiis C — идти за кем-л. по пятам
    c. aliquem usque ad fores Pl — последовать за кем-л. до дверей
    2) следовать во времени, наступать
    3) проистекать, быть следствием
    4) следовать, придерживаться ( mediam viam L); подражать, следовать примеру (c. aliquem C)
    5) преследовать (hostes QC; copias Helvetiorum Cs; aliquem fugientem L)
    6) нагонять, догонять (aliquem in itinere Pompejus ap. C); сравняться, догнать (aliquem aliqua re C, Nep); наверстать (quae praeterita erant superioribus diebus Col); выпадать на долю, настигать ( aliquem mors consecuta est Ter)
    7)
    а) достигать, добиваться ( potentiam C)
    per quae si consĕqui potuimus, ut vita prorogetur... CC — если этим путём нам удастся продлить жизнь (больного)..
    б) добывать ( gloriam in rebus bellicis O)! стяжать (amplissimum nomen, laudem egregiam C); обрести ( dominationem Nep)
    usus, quem consecuti sumus Cприобретённый нами опыт
    в) выработать, развить ( eloquentiam C); одержать ( gloriosam victoriam C)
    ex aliquā re largiter c. bAfr — извлечь большую пользу из чего-л.
    9) понять, постичь, охватить ( aliquid memoriā C)

    Латинско-русский словарь > consequor

  • 3 exigo

    exigo, ĕre, ēgi, actum [ex + ago] - tr. - [st2]1 [-] mettre dehors, conduire dehors, pousser dehors, chasser, expulser, rejeter, renvoyer, répudier. [st2]2 [-] pousser dans, pousser vers, enfoncer, lancer, percer. [st2]3 [-] au fig. pousser, exciter, stimuler. [st2]4 [-] passer (le temps), traverser, supporter, endurer, essuyer. [st2]5 [-] pousser dehors (des marchandises), se défaire de, vendre, écouler, exporter. [st2]6 [-] terminer, achever, mener à terme, accomplir, finir. [st2]7 [-] exiger, réclamer, redemander, faire rentrer (de l'argent), faire payer, lever (un impôt), percevoir (une taxe). [st2]8 [-] peser, mesurer, examiner, apprécier, juger. [st2]9 [-] délibérer, discuter, discourir, traiter.    - exigere uxorem: répudier sa femme, divorcer.    - exigere tela: lancer des traits.    - exigere hostem e campo, Liv. 3.61.8: chasser l'ennemi de la plaine.    - per costas exigere ensem, Virg. En. 10, 683: plonger l'épée à travers ses côtes.    - exigere aliquem vitâ, Sen. de Ira, 1, 6: tuer qqn.    - exegi monumentum aere perennius, Hor. C. 3.30.1: j'ai achevé un monument plus durable que l'airain.    - exigere tributum: lever une contribution.    - exigere aliquid ab aliquo: exiger qqch de qqn.    - exigere viam, Cic. Verr. 2.1.59.§ 154: demander la construction d'une route.    - exigere obsides ab Apolloniatibus, Caes. BC. 3, 12, 1: réclamer des otages aux habitants d'Apollonie.    - agrorum exigere fructus, Liv. 34, 9, 9: vendre (écouler) les produits de ses champs.    - exigere poenas ab aliquo: punir qqn.    - exigere (ut) + subj.: exiger que.    - exigere cum aliquo: discuter avec qqn, être en procès avec qqn.    - exigere vitam (hiemem): passer sa vie (l'hiver).    - per exactos annos, Hor. C. 3.22.6: à la fin de chaque année.
    * * *
    exigo, ĕre, ēgi, actum [ex + ago] - tr. - [st2]1 [-] mettre dehors, conduire dehors, pousser dehors, chasser, expulser, rejeter, renvoyer, répudier. [st2]2 [-] pousser dans, pousser vers, enfoncer, lancer, percer. [st2]3 [-] au fig. pousser, exciter, stimuler. [st2]4 [-] passer (le temps), traverser, supporter, endurer, essuyer. [st2]5 [-] pousser dehors (des marchandises), se défaire de, vendre, écouler, exporter. [st2]6 [-] terminer, achever, mener à terme, accomplir, finir. [st2]7 [-] exiger, réclamer, redemander, faire rentrer (de l'argent), faire payer, lever (un impôt), percevoir (une taxe). [st2]8 [-] peser, mesurer, examiner, apprécier, juger. [st2]9 [-] délibérer, discuter, discourir, traiter.    - exigere uxorem: répudier sa femme, divorcer.    - exigere tela: lancer des traits.    - exigere hostem e campo, Liv. 3.61.8: chasser l'ennemi de la plaine.    - per costas exigere ensem, Virg. En. 10, 683: plonger l'épée à travers ses côtes.    - exigere aliquem vitâ, Sen. de Ira, 1, 6: tuer qqn.    - exegi monumentum aere perennius, Hor. C. 3.30.1: j'ai achevé un monument plus durable que l'airain.    - exigere tributum: lever une contribution.    - exigere aliquid ab aliquo: exiger qqch de qqn.    - exigere viam, Cic. Verr. 2.1.59.§ 154: demander la construction d'une route.    - exigere obsides ab Apolloniatibus, Caes. BC. 3, 12, 1: réclamer des otages aux habitants d'Apollonie.    - agrorum exigere fructus, Liv. 34, 9, 9: vendre (écouler) les produits de ses champs.    - exigere poenas ab aliquo: punir qqn.    - exigere (ut) + subj.: exiger que.    - exigere cum aliquo: discuter avec qqn, être en procès avec qqn.    - exigere vitam (hiemem): passer sa vie (l'hiver).    - per exactos annos, Hor. C. 3.22.6: à la fin de chaque année.
    * * *
        Exigo, exigis, pen. corr. exegi, pen. prod. exactum, exigere, ab ex et ago compositum. Plaut. Chasser hors, Dechasser.
    \
        Exigam ego hercle te ex hac decuria. Plaut. Je te chasseray hors, ou mettray hors de, etc.
    \
        Exigere ex corpore moerores. Plaut. Desennuyer.
    \
        Exigere atque eximere aliquem honoribus. Plin. iunior. L'en priver.
    \
        Lassitudinem ex corpore. Plaut. Se deslasser.
    \
        Vxorem matrimonio. Plaut. Faire divorse avec elle.
    \
        AErumnam. Plautus. Endurer.
    \
        AEtatem, Viuere. Plaut. Passer son aage, Vivre.
    \
        AEuum in syluis exigere. Virg. Passer le temps de sa vie.
    \
        Annos. Virg. Vivre.
    \
        Magnam partem noctium in imagine tua vigil exigo. Plinius iunior. Je passe la pluspart des nuicts, etc.
    \
        Nescio an vllum iucundius tempus exegerim, quam quo, etc. Plinius iunior. Je ne scay si jamais je passay temps plus joyeusement que, etc.
    \
        Exigere. Plin. iunior. Prier et requerir.
    \
        Exigere. Plin. Hibernum mare exigunt circa brumam. Ils passent, Ils traversent.
    \
        Exigere ab aliquo. Plin. iunior. Demander, Exiger.
    \
        Exigere aliquid acerbius. Cic. Exiger, Repeter, Redemander.
    \
        Aurum. Plautus. Redemander.
    \
        De amittenda Bacchide aurum hic exigit. Plautus. Demande pour, etc.
    \
        Creditum exigere. Suet. Exiger et demander ce qu'on a presté et accreu.
    \
        Facta alicuius. Ouid. Requerir qu'on raconte les faicts d'aucun.
    \
        Exigere nomina. Cic. Demander ou exiger ses debtes.
    \
        Hanc exigam a te operam, vt audias me quae a te dicta sunt refellentem. Cicero. Je te requerray de me faire une chose: c'est que, etc.
    \
        Exigere operam. Cic. Requerir besongne d'aucun, Faire faire la besongne, Contraindre aucun à faire la besongne.
    \
        Opus exigere oculis. Ouid. Veoir et regarder.
    \
        Pecunias. Cic. Lever et exiger.
    \
        Pondus. Sueto. Peser, Regarder combien quelque chose poise.
    \
        Exigit necessitas. Colum. La necessité le requiert.
    \
        Nolite ad vestras leges atque instituta exigere ea quae Lacedaemone fiunt. Liu. Rapporter, Reigler, Examiner, Mesurer selon, etc. Laissez nous vivre à nostre mode.
    \
        Exigere ad perpendiculum columnas. Cic. Les visiter à scavoir si elles sont faictes à plomb.
    \
        Exigere stylo. Quintil. Exprimer par escript.
    \
        Exigere, Tirer par force aucune chose d'aucun, Exiger. Cic. Quaternos denarios in singulas vini amphoras portorii nomine exegisse.
    \
        Exigere imperatam pecuniam. Caes. Lever les deniers qu'on a assis et imposez sur quelque peuple.
    \
        Poenam exigere. Ouid. Punir.
    \
        A violatoribus grauia piacula exegit. Liu. Leur a faict cher comperrer l'offense.
    \
        Exigere supplicium ab aliquo. Plin. iunior. Le punir.
    \
        Exigere opus. Ouid. Achever, Parfaire.
    \
        - quum summas exiget horas Consumpta dies. Senec. Finira, Terminera, Quand la fin de vostre vie sera venue.
    \
        Mediam dies exigit horam. Ouid. Il est midi.
    \
        Prona dies longos super aequora fines Exigit. Stat. Le soleil se couche.
    \
        Iupiter annum quatuor spatiis exegit. Ouid. A divisé l'an en quatre parts, c'est à scavoir, Printemps, Esté, Autonne, Yver.
    \
        Exigere, pro Compensare. Cic. Recompenser.
    \
        Exegit ferrum sua per praecordia mater. Ouid. Elle s'est percee tout oultre d'une espee.
    \
        Ferrum exegit per pectus. Stat. Il luy a traversé la poictrine.
    \
        Ensem exigere per medium iuuenem. Virgil. Luy fourrer l'espee au travers du corps.
    \
        Exigere sues pastum. Varro. Les chasser paistre, Les mener paistre aux champs.
    \
        Fluuius admissas aquas exigit. Ouid. Jecte hors quand il se descharge et tombe en la mer.
    \
        Exigere de re aliqua. Plin. iunior. Disputer, Debatre de quelque chose ou different, et adviser les raisons d'un costé et d'autre, Regarder soigneusement, Examiner et visiter.

    Dictionarium latinogallicum > exigo

  • 4 exigo

    ex-ĭgo, ēgi, actum, 3, v. a. [ago], to drive out or forth, to thrust out, to take or turn out.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    reges ex civitate,

    to expel, Cic. de Or. 2, 48, 199:

    hostem e campo,

    Liv. 3, 61, 8: exigor patria, Naev. ap. Non. 291, 4:

    aliquem domo,

    Liv. 39, 11, 2:

    aliquem campo,

    id. 37, 41, 12:

    omnes foras,

    Plaut. Aul. 3, 1, 7:

    adcolas ultra famam,

    Plin. 2, 68, 68, § 175:

    exacti reges,

    driven away, Cic. de Or. 1, 9, 37; cf.:

    Tarquinio exacto,

    id. Rep. 1, 40:

    anno post Tarquinios exactos,

    Tac. A. 11, 22:

    Orestes exactus furiis,

    driven, tormented, Ov. Tr. 4, 4, 70:

    virum a se,

    Plaut. Mil. 4, 6, 62:

    uxorem,

    to put away, divorce, Ter. Hec. 2, 1, 45; Suet. Caes. 50; id. Claud. 26; cf.: illam suam (uxorem) suas res sibi habere jussit ex duodecim tabulis; claves ademit;

    exegit,

    turned her out of the house, Cic. Phil. 2, 28, 69: aliquem vitā, i. e. to kill, Sen. de Ira, 1, 6: corpus e stratis, to raise up or out, Sil. 16, 234:

    maculam,

    to take out, Suet. Aug. 94: et sacer admissas exigit Hebrus aquas, pours out into the sea, Ov. H. 2, 114; of weapons, to thrust from one, thrust, drive:

    non circumspectis exactum viribus ensem Fregit,

    thrust, impelled, Ov. M. 5, 171; so,

    ensem,

    Luc. 8, 656; cf.:

    ensem per medium juvenem,

    plunges through the middle, Verg. A. 10, 815:

    gladium per viscera,

    Flor. 4, 2, 68:

    tela in aliquem,

    Sen. Cons. ad Marc. 16;

    hence: aliquem hastā,

    i. e. to thrust through, transfix, Val. Fl. 6, 572.—Mid.:

    quae (hasta) cervice exacta est,

    passed out, passed through, Ov. M. 5, 138: prope sub conatu adversarii manus exigenda, to be put forth, raised (for a blow), Quint. 6, 4, 8 Spald.:

    (capellas) a grege in campos, hircos in caprilia,

    to drive out, Varr. R. R. 2, 3, 8:

    sues pastum,

    id. ib. 2, 4, 6:

    radices altius,

    to send out, Cels. 5, 28, 14; cf.:

    vitis uvas,

    Col. 3, 2, 10; 3, 6, 2; Cels. 8, 1 med.
    B.
    In partic.
    1.
    A scenic t. t., to drive off, i. e. hiss off a piece or a player from the stage (rare):

    spectandae (fabulae) an exigendae sint vobis prius,

    Ter. And. prol. 27 Ruhnk.; so, fabulas, id. Hec. prol. alt. 4; id. ib. 7.—
    2.
    To demand, require, enforce, exact payment of a debt, taxes, etc., or the performance of any other duty (very freq.;

    syn.: posco, postulo, flagito, contendo, etc.): ad eas pecunias exigendas legatos misimus,

    Cic. Fam. 13, 11, 1: pecunias a civitatibus, id. Div. ap. Caecil. 10, 33:

    acerbissime pecunias imperatas,

    Caes. B. C. 3, 32; cf. id. ib. 1, 6 fin.; Cic. Pis. 16, 38; id. N. D. 3, 34, 84:

    quaternos denarios,

    id. Font. 5, 9:

    tributa,

    id. Fam. 3, 7, 3:

    pensionem,

    id. ib. 6, 18, 5:

    nomina sua,

    id. Verr. 2, 1, 10, § 28:

    mercedem,

    id. Lael. 21, 80 et saep.:

    equitum peditumque certum numerum a civitatibus Siciliae,

    Caes. B. C. 1, 30, 4:

    obsides ab Apolloniatibus,

    id. ib. 3, 12, 1:

    viam,

    to demand the construction of a road, Cic. Verr. 2, 1, 59, § 154; Liv. 42, 3, 7:

    a quoquam ne pejeret,

    Juv. 13, 36.—Esp.: rationem, to exact an account:

    ut Athenienses rationibus exigendis non vacarent,

    Val. Max. 3, 1, ext. 1; Plin. Ep. 10, 81, 1:

    libertorum nomina a quibus ratio exigi posset,

    Suet. Aug. 101 fin.
    (β).
    In pass.: exigor aliquid, to be solicited, dunned for money, etc. (post-class.): exigor portorium, id est, exigitur de me portorium, Caecil. ap. Gell. 15, 14, 5; id. ap. Non. 106, 24: (Rib. Com. Fragm. p. 51): sese pecunias maximas exactos esse, Q. Metell. Numid. ap. Gell. 15, 14, 2; Dig. 23, 4, 32.—
    3.
    To examine, inquire into (post-Aug.):

    nec illae (conjuges) numerare aut exigere plagas pavent,

    Tac. G. 7 fin. (so Ritter, Halm, with all MSS., cf. Holzmann ad loc.; al. exugere, said to have been the read. of a lost codex, the Arundelianus; cf. exsugo); cf.:

    exactum et a Titidio Labeone, cur omisisset, etc.,

    id. A. 2, 85.—
    4.
    Of places, to go or pass beyond, to pass by, leave behind ( poet. and in post-Aug. prose):

    cum primus equis exegit anhelis Phoebus Athon,

    Val. Fl. 2, 75; cf. Prop. 3, 20, 11 (4, 20, 3 M.):

    Troglodytae hibernum mare exigunt circa brumam,

    Plin. 12, 19, 42, § 87.—
    5.
    In mercant. lang., to dispose of, sell:

    agrorum exigere fructus,

    Liv. 34, 9, 9 Drak.: mercibus exactis, Col. poët. 10, 317. —
    6.
    Mathemat. t. t., to apply to a standard or measure, i. e. to examine, try, measure, weigh by any thing:

    ad perpendiculum columnas,

    Cic. Verr. 2, 1, 51, § 133:

    materiam ad regulam et libellam,

    Plin. 36, 25, 63, § 188:

    pondus margaritarum sua manu,

    Suet. Caes. 47; cf.:

    aliquid mensura,

    Plin. 17, 21, 35, § 159.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to drive out, expel (very rare):

    locus, Ubi labore lassitudo exigunda ex corpore,

    Plaut. Capt. 5, 4, 4: frigus atque horrorem vestimentis, Lucil. ap. Non. 291, 8.—Far more freq. and class.,
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 2.) To require, demand, claim any thing due:

    ego vero et exspectabo ea quae polliceris, neque exigam, nisi tuo commodo,

    Cic. Brut. 4, 17:

    aliquid exigere magis quam rogare,

    id. Fam. 2, 6, 1:

    longiores litteras exspectabo vel potius exigam,

    id. ib. 15, 16, 1:

    omnibus ex rebus voluptatem quasi mercedem,

    id. Fin. 2, 22, 73:

    ab hoc acerbius exegit natura quod dederat,

    demanded back, reclaimed, id. Tusc. 1, 39, 93 Klotz.:

    non ut a poëta, sed ut a teste veritatem exigunt,

    id. Leg. 1, 1, 4:

    has toties optata exegit gloria poenas,

    has cost, Juv. 10, 187:

    poenas,

    to take vengeance, id. 10, 84:

    de vulnere poenas,

    Ov. M. 14, 478: poenam (alicui), Sen. de Ira, 2, 22 fin.; Ov. F. 4, 230:

    gravia piacula ab aliquo,

    Liv. 29, 18, 18 et saep.—With ut:

    exigerem ex te cogeremque, ut responderes,

    Cic. Fin. 2, 35, 119; 4, 28, 80; cf.:

    Calypso exigit fata ducis,

    questions, inquires into, Ov. A. A. 2, 130:

    exactum a marito, cur, etc.,

    Tac. A. 2, 85:

    exigite ut mores seu pollice ducat,

    Juv. 7, 237 sq. —With an object-clause:

    exigimus potuisse eum eo tempore testamentum facere,

    Dig. 29, 7, 8; 24, 3, 2.— Absol.:

    in exigendo non acerbum,

    Cic. Off. 2, 18, 64:

    cum res exiget,

    Quint. 5, 11, 5; 10, 3, 3; cf.:

    ut res exiget,

    id. 12, 10, 69:

    si communis utilitas exegerit,

    id. 12, 1, 37.— Esp.: rationem, to require an account:

    rerum gestarum,

    Just. 19, 2, 6:

    numquid rationem exiges, cum tibi aliquis hos dixerit versus?

    an explanation, Sen. Ep. 94, 28; Plin. Ep. 19, 9.—
    2.
    Of time, life, etc., to lead, spend, pass, complete, finish:

    non novisse quicum aetatem exegerim,

    Plaut. Trin. 4, 2, 111; id. Capt. 3, 5, 62:

    tecum aetatem,

    id. Mil. 4, 2, 48; 4, 6, 60; id. Cas. 2, 5, 12:

    ut te dignam mala malam aetatem exigas,

    id. Aul. 1, 1, 4: vitam taetre, Cat. Or. inc. 15; Ter. Heaut. 2, 3, 39:

    cum maerore graviorem vitam,

    Sall. J. 14, 15; 85, 49; Plin. 7, 44, 45, § 139; Vitr. 2, 1, 4; Val. Max. 3, 5, 4 al.:

    vitae tempus,

    Sen. Ep. 2, 2; Val. Max. 3, 3, ext. 6:

    jam ad pariendum temporibus exactis,

    Cic. Verr. 2, 1, 18, § 48: qui exacta aetate moriuntur, at the close of the vigorous period of life, Cic. Tusc. 1, 39, 93; id. Verr. 2, 5, 8, § 21; Sall. J. 6, 2; Liv. 2, 40, 11 al.:

    mediam dies exegerat horam,

    Ov. Am. 1, 5, 1:

    aevum,

    Lucr. 4, 1235; Verg. A. 7, 777; Ov. M. 12, 209:

    tristissimam noctem,

    Petr. 115:

    diem supremum noctemque,

    Tac. A. 3, 16:

    ullum tempus jucundius,

    Plin. Ep. 3, 1, 1:

    jam aestatem exactam esse,

    Sall. J. 61, 1:

    per exactos annos,

    at the end of every year, Hor. C. 3, 22, 6:

    exacto per scelera die,

    Tac. H. 1, 47; id. A. 3, 16; so,

    exacto quadriennio,

    Plin. 2, 47, 48, § 130; Verg. G. 3, 190; Stat. S. 2, 2, 47.—
    3.
    To conduct, urge forward, superintend, drive:

    opus,

    Ov. M. 14, 218; Col. 3, 13, 11.—
    4.
    To bring to an end, to conclude, finish, complete a thing ( poet. and in post-Aug. prose):

    exegi monumentum aere perennius,

    Hor. C. 3, 30, 1:

    opus,

    Ov. R. Am. 811; id. M. 15, 871:

    exactus tenui pumice versus eat,

    Prop. 3, 1, 8; Verg. A. 6, 637:

    commentarii ita sunt exacti, ut, etc.,

    Quint. 10, 7, 30:

    eandem gracilitatem stilo exigere condiscant,

    to reach, attain to, id. 1, 9, 2.—
    5.
    To determine, ascertain, find out:

    sociisque exacta referre,

    his discoveries, Verg. A. 1, 309:

    non prius exacta tenui ratione saporum,

    before he has ascertained, Hor. S. 2, 4, 36.— Pass. impers.:

    non tamen exactum, quid agat,

    Ov. F. 3, 637; cf. id. Am, 3, 7, 16. —
    6.
    (Acc. to I. B. 3.) To weigh, try, prove, measure, examine, adjust, estimate, consider, = examinare, ponderare (class. but perh. not in Cic.): si ad illam summam veritatem legitimum jus exegeris, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6, 1; cf.: nolite ad vestras leges atque instituta exigere ea, quae Lacedaemone fiunt, to estimate by the standard of, etc., Liv. 34, 31, 17; so,

    opus ad vires suas,

    Ov. A. A. 2, 502:

    si omnia argumenta ad obrussam coeperimus exigere,

    Sen. Q. N. 4, 5, 1; cf.:

    principatus tuus ad obrussam exigitur,

    id. de Clem. 1, 1, 6:

    se ad aliquem,

    id. Ep. 11 fin.:

    regulam emendate loquendi,

    Quint. 1, 5, 2:

    illa non nisi aure exiguntur, quae fiunt per sonos,

    are judged of, id. 1, 5, 19; cf. id. 1, 4, 7.—
    7.
    To treat, consult, deliberate respecting something, = considerare, deliberare (class. but not in Cic.): de his rebus ut exigeret cum eo, Furnio mandavi, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 7:

    cum aliquo,

    Plin. Ep. 6, 12, 3; cf.:

    secum aliquid,

    Verg. A. 4, 476; Ov. M. 10, 587; Sen. Ep. 27:

    de aliqua re coram,

    Plin. Ep. 9, 26, 13:

    haec exigentes hostes oppressere,

    Liv. 22, 49, 12:

    quid dicendum, quid tacendum, quid differendum sit, exigere consilii est,

    Quint. 6, 5, 5.—
    8.
    To endure, undergo:

    aerumnam,

    Plaut. Capt. 5, 4, 12. —Hence, exactus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 5., measured; hence), precise, accurate, exact (poet and in post-Aug. prose):

    difficile est, quot ceciderint, exacto affirmare numero,

    Liv. 3, 5, 12:

    acies falcis,

    Plin. 17, 27, 42, § 251:

    fides,

    Ov. Pont. 4, 9, 46.— Comp.:

    cura,

    Suet. Tib. 18; Mart. 4, 87, 4. — Sup.:

    diligentia,

    Front. Aquaed. 89:

    vir,

    Plin. Ep. 8, 23, 5.—With gen.:

    Mamurius, morum fabraene exactior artis, Difficile est dicere,

    Ov. F. 3, 383.— Adv.: exacte, exactly, precisely, accurately:

    ut exacte perorantibus mos est,

    Sid. Ep. 7, 9.— Comp.: dicere, disserere, Mel. Prooem. § 2; Gell. 1, 3, 21.— Sup.:

    pascere,

    Sid. Ep. 5, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > exigo

  • 5 consequor

    con-sĕquor, sĕcūtus (or sĕquūtus; v. sequor), 3, v. dep. a.
    I.
    To follow, follow up, press upon, go after, attend, accompany, pursue any person or thing (class. in prose and poetry); constr. with acc. or absol.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen. (rare).
    (α).
    With acc.:

    consecutus est me usque ad fores,

    Plaut. Cist. 1, 1, 93:

    me continuo,

    id. Am. 3, 1, 20:

    te tam strenue,

    id. Rud. 2, 6, 9:

    prope nos,

    id. ib. 4, 3, 11; cf.:

    litteras suas prope,

    Liv. 41, 10, 12:

    vocem gradu,

    Plaut. Rud. 1, 4, 21.—
    (β).
    Absol.: ita vos decet;

    Consequimini,

    Plaut. Mil. 3, 3, 22:

    hic se conjecit intro: ego consequor,

    Ter. Heaut. 2, 3, 36:

    ego rectā consequor,

    id. Hec. 3, 3, 12; Nep. Them. 7, 2:

    comitibus non consecutis,

    without attendants, Cic. Tusc. 5, 34, 97.—
    2.
    In partic.
    a.
    To follow after or pursue in a hostile manner:

    reliquas copias Helvetiorum,

    Caes. B. G. 1, 13:

    reliquos,

    id. ib. 1, 53:

    consequuntur equites nostri, ut erat praeceptum, Auct. B. G. 8, 27: consecutis strenue hostibus,

    Curt. 5, 4, 34:

    fugientem (Servium),

    Liv. 1, 48, 4.— Absol.:

    ita mihi videntur omnia, mare, terra, caelum consequi, ut, etc.,

    Plaut. Am. 5, 1, 3 Fleck. Codd. (Ussing, concoqui).—
    b.
    To follow, come after, in time: hunc Cethegum consecutus est aetate Cato, Cic. Brut. 15, 61:

    Sallustium (Livius, etc.),

    Vell. 2, 36, 3:

    has tam prosperas res consecuta est subita mutatio,

    Nep. Dion, 6, 1; cf. id. Cim. 3, 2:

    si haec in eum annum qui consequitur redundarint,

    Cic. Mur. 39, 85; cf.:

    omnes anni consequentes,

    id. Sen. 6, 19:

    tempus,

    id. Fin. 1, 20, 67:

    reliquis consecutis diebus,

    id. Phil. 1, 13, 32:

    ejusmodi tempora post tuam profectionem consecuta esse,

    id. Fam. 1, 5, a, 1; Auct. Her. 2, 5, 8: haec cum Crassus dixisset, silentium est consecutum. Cic. de Or. 1, 35, 160; cf. id. ib. 3, 2, 6; id. Tusc. 4, 8, 19:

    hominem consequitur aliquando, numquam comitatur divinitas,

    i. e. after death, Curt. 8, 5, 16.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen. (rare):

    minas jam decem habet a me filia... Hasce ornamentis consequentur alterae,

    Ter. Heaut. 4, 7, 9:

    his diebus, quae praeterita erunt superiore mense, opera consequi oportet,

    to make up, Col. 11, 2, 90.—Far more freq.,
    2.
    In partic.
    a.
    To follow a model, copy, an authority, example, opinion, etc.; to imitate, adopt, obey, etc.:

    Chrysippum Diogenes consequens partum Jovis dejungit a fabulā,

    Cic. N. D. 1, 15, 41:

    eum morem,

    id. Leg. 2, 7, 18:

    alicujus sententiam,

    Plaut. As. 2, 1, 13:

    necesse'st consilia consequi consimilia,

    Ter. Heaut. 1, 2, 35; so,

    sententias (principum),

    Cic. Cat. 3, 6, 13:

    suum quoddam institutum,

    id. Off. 1, 32, 116:

    exilitatem,

    id. Brut. 82, 284:

    mediam consilii viam,

    Liv. 24, 45, 7.—
    b.
    To follow a preceding cause as an effect, to ensue, result, to be the consequence, to arise or proceed from:

    rebus ab ipsis Consequitur sensus,

    Lucr. 1, 461; 3, 929; 4, 867; cf. id. 3, 477: ex quo fit ut pudorem rubor, terrorem pallor et tremor consequatur, Cic. Tusc. 4, 8, 19:

    quam eorum opinionem magni errores consecuti sunt,

    id. ib. 1, 16, 36:

    quod dictum magna invidia consecuta est,

    Nep. Dion, 6, 4:

    ex quo illud naturā consequi, ut communem utilitatem nostrae anteponamus,

    Cic. Fin. 3, 19, 64; Quint. 6, 3, 44; 2, 3, 2:

    quia libertatem pax consequebatur,

    Cic. Phil. 1, 13, 32.—
    (β).
    Of a logical sequence, to follow:

    si quod primum in conexo est, necessarium est, fit etiam quod consequitur necessarium,

    Cic. Fat. 7, 14; 5, 9; cf. under P. a.—
    II.
    Meton. (causa pro effectu), by following after any person or thing, to reach, overtake, come up with, attain to, arrive at.
    A.
    Lit.
    (α).
    With acc.:

    si statim navigas, nos Leucade consequere,

    Cic. Fam. 16, 1, 2:

    aliquem in itinere,

    id. Inv. 2, 4, 15; Pompeius ap. Cic. Att. 8, 12, A, §

    3: fugientem,

    Liv. 1, 48, 4; Curt. 4, 9, 25; Dig. 42, 8, 10, § 16; cf. Verg. A. 11, 722:

    cohortes,

    Suet. Caes. 31:

    virum,

    Ov. M. 10, 672:

    rates,

    id. ib. 8, 143 et saep.—
    (β).
    Absol.:

    si adcelerare volent, ad vesperam consequentur,

    Cic. Cat. 2, 4, 6:

    prius quam alter, qui nec procul aberat, consequi posset,

    Liv. 1, 25, 10: Fabius equites praemittit, ut... agmen morarentur dum consequeretur ipse, Auct. B. G. 8, 28 init.:

    interim reliqui legati sunt consecuti,

    came up, Nep. Them. 7, 2.—
    B.
    Trop., to reach, overtake, obtain (cf. assequor).
    1.
    Ingen.
    a.
    With things as objects (so most freq.), to obtain, acquire, get, attain, reach:

    ut opes quam maximas consequantur,

    Cic. Off. 1, 19, 64; cf.

    quaestum,

    id. Imp. Pomp. 12, 34:

    amplissimos honores,

    id. Planc. 5, 13:

    magistratum,

    id. ib. 25, 60:

    eam rem (i. e. regna),

    Caes. B. G. 2, 1:

    dum sua quisque spolia consequi studet,

    Curt. 4, 9, 19.—With ab:

    nec dubitat quin ego a te nutu hoc consequi possem,

    Cic. Fam. 13, 1, 5: ab aliquo suum consequi, Gai Inst. 2, 55; Dig. 15, 1, 9, § 1; Cic. Planc. 23, 55.—With ex:

    fructum amplissimum ex vestro judicio,

    Cic. Imp. Pomp. 1, 2:

    gloriosam victoriam ex rei publicae causā,

    id. Cael. 7, 18:

    aliquid commodi ex laboriosā exercitatione corporis,

    id. Fin. 1, 10, 35; Quint. 7, 2, 42.—With per:

    omnia per senatum (corresp. with adsequi per populum),

    Cic. Fam. 1, 7, 10; Quint. 3, 8, 34. —With abl.:

    ut omnem gloriam... omni curā atque industriā consequare,

    Cic. Fam. 1, 7, 9; 1, 5, b, 2 fin.:

    suis erga aliquem meritis inpunitatem,

    id. Planc. 1, 3:

    tantam gloriam duabus victoriis,

    Nep. Them. 6, 3; id. Dat. 5, 2; id. Att. 19, 2; 21, 1; Quint. 10, 1, 8; 10, 1, 102; Ov. Tr. 5, 7, 68.—With in and abl.:

    si quid in dicendo consequi possum,

    Cic. Imp. Pomp. 1, 2:

    in hac pernicie rei publicae... gratiam,

    id. Off. 2, 22, 79:

    Achillis gloriam in rebus bellicis,

    Quint. 12, 11, 27; cf. Nep. Ages. 2, 5.—With ut or ne:

    hoc consequi, ut ne, etc.,

    Cic. Fam. 1, 2, 4:

    nec legum repertores sine summā vi orandi consecutos, ut. etc.,

    Quint. 2, 16, 9; 5, 10, 125; 8, 3, 70; Vell. 2, 124, 4; Cels. 7, 26, 3; vix per matrem consecutus, ut, etc., Suet Tib. 12:

    per quae si consequi potuimus, ut, etc.,

    Cels. 3, 19:

    sicut hic Cicero consequitur, ne, etc.,

    Quint. 9, 2, 62.— Absol.: quibus ex rebus largiter erat consecutus, made great profit, Auct. B. Afr. 62; cf.:

    non quod minore numero militum consequi difficile factu putaret, sed ut, etc., Auct. B. Alex. 30, 3: non est turpe non consequi, dummodo sequaris,

    Sen. Ben. 5, 5, 4.—With inf. as object:

    vere enim illud dicitur, perverse dicere homines perverse dicendo facillime consequi,

    Cic. de Or. 1, 33, 150.—
    b.
    Sometimes with a personal object, and with a thing as subject (cf. capio, II.), to reach, come to, overtake:

    matrem ipsam ex aegritudine hac miseram mors consecuta'st,

    Ter. Phorm. 5, 1, 23:

    tanta prosperitas Caesarem est consecuta. ut, etc.,

    Nep. Att. 19, 3; Quint. 7, 4, 19:

    si aliqua nos incommoda ex iis materiis consequentur,

    id. 2, 10, 14; cf. I. B. 2, b. supra.—
    2.
    In partic.
    a.
    To become like or equal to a person or thing in any property or quality, to attain, come up to, to equal (cf. adsequor):

    aliquem majorem,

    Cic. Brut. 64, 228:

    nullam partem tuorum meritorum,

    id. Fam. 1, 8, 6; cf.:

    ad consequendos, quos priores ducimus, accendimur,

    Vell. 1, 17, 7:

    verborum prope numerum sententiarum numero,

    Cic. de Or. 2, 13, 56; Col. 11, 2, 90.—
    b.
    To reach with the sight, to distinguish (rare): animalia [p. 430] minuta, quae non possunt oculi consequi, Varr. R. R. 1, 12, 2.—
    c.
    To attain to something intellectually or by speech, to understand, perceive, learn, know:

    similitudinem veri,

    Cic. Univ. 3 init.:

    plura,

    Nep. Alcib. 2, 1: quantum conjecturā, Caes. ap. Cic. Q. Fr. 2, 10 (12), 4:

    omnis illorum conatus investigare et consequi,

    Cic. Verr. 1, 16, 48; id. Fam. 1, 8, 6: omnia alicujus facta aut memoriā consequi aut oratione complecti. id. Verr. 2, 4, 26, § 57:

    tantam causam diligentiā consequi et memoriā complecti,

    id. Div. in Caecil. 12, 39.—
    d.
    Of speech or lang., to attain, be equal to, impress fully, do justice to, etc.:

    vestram magnitudinem multitudinemque beneficiorum,

    Cic. Red. Quir. 2, 5:

    laudes ejus verbis,

    id. Phil. 5, 13, 35, cf. id. Fragm. ap. Non. p. 270, 21: omnia verbis, Ov M. 15 419; cf. Cic. Dom. 50, 129.—Hence, consĕquens, entis, P. a. (acc. to I. B.).
    A.
    According to reason, correspondent, suitable, fit:

    in conjunctis verbis quod non est consequens vituperandum est,

    Cic. Part. Or. 6, 18; cf. Quint. 4, 3, 5; 5, 10, 75.—Hence,
    2.
    Consequens est = consentaneum est, it is in accordance with reason, fit, suitable, etc.; with ut or acc. and inf.:

    consequens esse videtur, ut scribas, etc.,

    Cic. Leg. 1, 5, 15:

    consequens est, eos invitos non potuisse retineri,

    Quint. 5, 10, 77; so,

    dicere,

    Gell. 1, 4, 7; Dig. 43, 23, 15 fin.
    B.
    That follows logically, consequent; with dat.:

    assentior, eorum quae posuisti alterum alteri consequens esse,

    Cic. Tusc. 5, 8, 21; cf. id. ib. 5, 7, 18.— Comp.:

    quid consequentius, quam ut, etc.,

    Aug. Trin. 15, 19 fin.Sup. apparently not in use.—Hence, subst.: consĕ-quens, entis, n., a consequence:

    teneamus illud necesse est, cum consequens aliquod falsum sit, illud, cujus id consequens sit, non posse esse verum,

    Cic. Fin. 4, 24, 68:

    consequentibus vestris sublatis, prima tolluntur,

    id. ib. 4, 19, 55; id. de Or. 2, 53, 215; id. Top. 12, 53; Quint. 5, 10, 2; 6, 3, 66.— Hence, consĕquenter, adv. (post-class.).
    1.
    In an accordant, suitable manner, suitably, conformably; with dat.:

    prioribus dicere,

    Dig. 35, 2, 11; so ib. 10, 2, 18; App. M. 11, p. 257.— Absol., Hier. Ep. 22, n. 13.—
    2.
    In consequence, consequently, App. M. 10 init.Comp. and sup. not in use.
    Pass.: quae vix ab hominibus consequi possunt anuesthai, Orbilius ap. Prisc. p. 791 P.

    Lewis & Short latin dictionary > consequor

  • 6 protraho

    prō-trăho, xi, ctum, 3 (sync. form protraxtis for protraxistis, Sil. 16, 84.— Inf. protraxe for protraxisse, Lucr. 5, 1159), v. a., to draw or drag forth, to bring forth or out, pull out, to draw to a place (class.; cf.: promo, profero).
    I.
    Lit., Cels. 7, 12, 1:

    aliquem e tentorio,

    Tac. H. 4, 27:

    me istam capillo protracturum in viam,

    Plaut. Merc. 4, 4, 58:

    aliquem hinc in convivium,

    Cic. Verr. 2, 4, 10, § 24:

    Calchanta in medios,

    Verg. A. 2, 123:

    aliquem in medium manibus suis,

    Suet. Ner. 53:

    ad operas mercenarias statim protrahi,

    Cic. Phil. 1, 9, 22:

    pedibusque informe cadaver (Caci) Protrahitur,

    Verg. A. 8, 265:

    multa siti protracta corpora,

    Lucr. 6, 1264:

    e tentorio,

    Tac. H. 4, 27.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to drag forth, to draw or bring anywhere:

    aliquid in lucem,

    Lucr. 4, 1189:

    ad gestum pueros,

    id. 5, 1031:

    quidquid paulatim protrahit aetas In medium,

    id. 5, 1387 dub. (v. Lachm. II. p. 346):

    indicem ad indicium,

    Liv. 33, 28:

    nudi in medium protrahebantur,

    id. 28, 29. —
    B.
    In partic.
    1.
    To bring to light, discover, disclose, reveal, expose, betray:

    auctorem nefandi facinoris,

    Liv. 45, 5:

    inimicum,

    id. 44, 26:

    facinus per indicium,

    id. 27, 3:

    publicanorum fraudes,

    Vell. 2, 92, 2:

    nec meus indicio latitantes versus amicus Protraheret,

    Ov. Tr. 3, 4, 71.—
    2.
    To lengthen out any thing as to time, to prolong, protract, defer (post-Aug.;

    syn.: produco, propago): protrahere ac differre stipendia militum,

    Suet. Ner. 32:

    convivia in primam lucem,

    id. Caes. 52; cf.:

    epulas a medio die ad mediam noctem,

    id. Ner. 27:

    in serum dimicatione protractā,

    id. Aug. 17:

    sermones,

    Vulg. Act. 20, 7.— Pass. in mid. force: quid diutius protrahor? why dwell longer on this? Vop. Tac. 6.— Absol.:

    quinque horas protraxit,

    i. e. he lingered for five hours, Suet. Ner. 33 fin.
    3.
    To weary, detain too long:

    ne diutius te protraham,

    Vulg. Act. 24, 4.—
    4.
    To extend, increase (post-class.):

    utrum hoc usque ad Graecum sermonem tantum protrahimus, an verum et ad alium... dubitari potest,

    Dig. 45, 1, 1 fin.:

    insolentiam,

    Val. Max. 1, 5, 8 (al. pertraheret).—
    5.
    To bring or reduce to:

    ad paupertatem protractus,

    Plaut. Trin. 1, 2, 72.

    Lewis & Short latin dictionary > protraho

  • 7 cōn-sequor

        cōn-sequor secūtus (sequūtus), ī, dep.,    to follow, follow up, press upon, go after, attend, accompany, pursue. litteras suas prope, L.: se coniecit intro, ego consequor, T.: hos vestigiis.—To follow, pursue (as a foe): copias, Cs.: (alitem) pennis, O.: face iactatā Consequitur ignibus ignes, makes a circle of fire (to the eye), O.—In time, to follow, come after: Cethegum aetate: has res consecuta est mutatio, N.: eius modi sunt tempestates consecutae, uti, etc., Cs.: reliquis consecutis diebus: silentium est consecutum. — To overtake, reach, come up with, attain to, arrive at: hunc fugientem: columbam, V.: rates, O.: ad vesperam consequentur: reliqui legati sunt consecuti, came up, N.: (telum) Consequitur quocumque petit, hits, O.—Fig., to follow, copy, imitate, adopt, obey: Chrysippum Diogenes consequens: Necessest consilia consequi consimilia, T.: mediam consili viam, L. — To follow, ensue, result, be the consequence, arise from: ex quo caedes esset vestrum consecuta: dictum invidia consecuta est, N.: quia libertatem pax consequebatur: illud naturā consequi, ut, etc. — To reach, overtake, obtain, acquire, get, attain: opes quam maximas: honores: eam rem, Cs.: fructum amplissimum ex vestro iudicio: omnia per senatum: suis meritis inpunitatem: gloriam victoriis, N.: in hac pernicie rei p. gratiam: multum in eo se consequi dicebat, quod, etc., that it was a great advantage to him, N.: perverse dicere perverse dicendo, acquire bad habits of speaking.—To reach, come to, overtake, strike: matrem mors consecutast, T.: tanta prosperitas Caesarem est consecuta, ut, N.—To become like, attain, come up to, equal: aliquem maiorem. — To attain to, understand, perceive, learn, know: plura, N.: omnīs illorum conatūs: facta memoriā: tantam causam diligentiā: quid copiarum haberes.—Of speech, to attain, be equal to, do justice to: laudes eius verbis: omnia verbis.

    Latin-English dictionary > cōn-sequor

  • 8 provolvo

    prō-volvo, volvi, vŏlūtum, 3, v. a.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., to roll or tumble forwards, to roll along, roll over and over, roll away (class., but not in Cic.):

    aliquem in viam mediam,

    Ter. And. 4, 4, 37:

    corpora,

    Lucr. 6, 1264:

    ubi glaeba e terrā provolvitur ingens,

    id. 6, 553:

    cupas ardentes in opera,

    Hirt. B. G. 8, 42:

    congestas lapidum moles,

    Tac. A. 4, 51:

    Galba projectus e sellā ac provolutus est,

    id. H. 1, 41; Verg. A. 12, 533; 10, 556.—
    B.
    In partic., with se or mid., to cast one's self down, fall down, prostrate one's self at another's feet (syn. prosterno):

    se alicui ad pedes,

    Liv. 6, 3:

    flentes ad genua consulis provolvuntur,

    id. 34, 11:

    provolutae ad pedes,

    Curt. 3, 12, 11:

    genibus ejus provolutus,

    Tac. A. 12, 18; 11, 30; Just. 11, 9, 14.—
    II.
    Trop., to snatch away, carry away, hurry on (post-Aug.):

    multi fortunis provolvebantur,

    i. e. are ruined, Tac. A. 6, 17.—
    B.
    Mid., to humble one's self:

    usque ad libita Pallantis provoluta,

    submitting to the desires of, Tac. A. 14, 2:

    provolutus effususque in iram,

    Gell. 1, 26, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > provolvo

См. также в других словарях:

  • NUBES — in Sacris, a Deo saepius adhibita reperitur, cum Populo suo placuit se manifestare. Inprimis mamorabilis fuit Columna Nubis, quâ Aegyptô egressos Israelitas Deus per desertum duxit. Exod. c. 13. v. 21, 22. Dominus autem praecedebat eos, ad… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»